สิวเป็นปัญหาที่ทุกคนต้องเจอสักครั้งหนึ่งในชีวิต ซึ่งเป็นสิ่งที่กวนใจใครหลายๆ คน ทำให้ขาดความมั่นใจ ในบทความนี้หมอจะพาทุกคนมาทำความรู้จักกับสิวแบบเจาะลึกว่าปัจจัยที่ทำให้มีสิวเกิดจากอะไร สิวขึ้นในบริเวณไหน และมีผลกระทบ ผลข้างเคียงหลังจากเกิดสิวอย่างไรบ้าง
สิวคืออะไร
สิว (Acne) คือโรคผิวหนังที่เกิดจากความผิดปกติของรูขุมขน และต่อมไขมันอักเสบ (Pilosebaceous Unit) ทำให้รูขุมขน ต่อมไขมันอุดตัน ผิวในบริเวณนั้นสะสมสิ่งสกปรกต่างๆ จนติดเชื้อ รูขุมขนขยายออกกว้าง มีตุ่มนูนขึ้นมาบนผิวหนัง อาจมีอาการอักเสบบวมแดง มีหนอง กลายเป็นสิวได้หลายแบบอย่างสิวอักเสบ สิวหนอง
ซึ่งการเกิดสิวนั้นเป็นอาการปกติที่พบได้ตามใบหน้า ลำตัว สามารถขึ้นได้ทุกบริเวณที่มีรูขุมขน มักจะเกิดเยอะเป็นพิเศษในช่วงอายุวัยรุ่น 13 – 20 ปี และยังมีสิวอยู่จนถึงช่วงอายุผู้ใหญ่ตอนต้น 20 – 40 ปี จากนั้นการเกิดของสิวจะค่อยๆ ลดน้อยลงเมื่ออายุมากเพิ่มมากขึ้น
สาเหตุที่มีสิวเกิดจากอะไร
สาเหตุของการเกิดสิวมาจากหลายๆ โดยเกิดจากสาเหตุหลักดังนี้
-
รูขุมขนอุดตัน
เซลล์ Keratinocyte ที่อยู่ในรูขุมขนมีการผลัดเซลล์ที่มากเกินไป จนทำให้ระบายไม่ทันไปรวมตัวกันอยู่ที่รูขุมขน จนทำให้รูขุมขนอุดตันเกิดสิวอุดตันขึ้น มีโอกาสเกิดสิวอักเสบตามมาภายหลัง และยังทำให้รูขุมขนกว้างได้
-
ต่อมไขมันผิดปกติ
ต่อมไขมันปกติแล้วจะคอยผลิตน้ำมันออกมาเคลือบผิวหนังเพื่อเป็นเกราะป้องกันและให้ผิวชุ่มชื้น แต่ถ้าต่อมไขมันผิดปกติผลิตน้ำมันออกมาเยอะจนเกินไป ทำให้หน้ามีความมันสิ่งสกปรกเกาะอยู่บนใบหน้าได้ง่าย มีน้ำมันตกค้างในรูขุมขนรวมกับสิ่งสกปรก จึงทำให้เกิดสิวได้
-
แบคทีเรีย
แบคทีเรียที่มักพบบริเวณผิวหนัง รูขุมขน และต่อมไขมันมีชื่อว่า Cutibacterium Acnes ซึ่งแบคทีเรียนี้จะเจริญเติบโตได้ดีหากรูขุมขนอุดตัน ถ้าหากมีแบคทีเรียนี้เพิ่มมากขึ้นจะก่อให้เกิดสิว กระตุ้นให้ผิวอักเสบเนื่องจากร่างกายสร้างแอนติบอดีมากำจัดแบคทีเรีย
-
ฮอร์โมน
เกิดการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนร่างกายผลิตฮอร์โมนมากเกินความจำเป็น มีฮอร์โมน Androgen ในร่างกายสูงขึ้นกระตุ้นให้ต่อมไขมันขยายขนาดผลิตน้ำมันมากขึ้นในเพศชาย ส่วนในเพศหญิงมีฮอร์โมน Progesterone สูงขึ้นทำให้รูขุมขนบวมเกิดการอุดตัน ซึ่งการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนในช่วงนั้นก่อให้เกิดสิวได้
-
การอักเสบ
เมื่อมีสิ่งแปลกปลอม สิ่งสกปรกเข้ามาร่างกายจะสร้างแอนติบอดี สร้างเม็ดเลือดขาวเพิ่มขึ้นเพื่อต่อสู้กับสิ่งแปลกปลอม ซึ่งจะแสดงอาการอักเสบ บวมแดงขึ้นมาเพื่อกำจัดให้สิ่งปรกออกไป ทำให้เกิดสิวอักเสบ
นอกจากสาเหตุเหล่านี้ยังมีสาเหตุอื่นๆ ด้วย อย่างการดูแลผิวหน้า ล้างหน้าไม่สะอาด กินแต่อาหารมันๆ หวานๆ สภาพอากาศสภาพแวดล้อมที่ทำให้ใบหน้าโดนฝุ่นละอองเยอะ การใช้ชีวิตประจำวันของแต่ละคนก็มีผลที่ทำให้เกิดสิวซึ่งมีประเภทสิวหลายแบบได้เช่นกันค่ะ
บริเวณไหนเกิดสิวบ่อย
สิวสามารถขึ้นได้ทุกที่ที่มีรูขุมขนอยู่ ไม่ว่าจะเป็นสิวอุดตัน หรือสิวอักเสบ แต่มักจะพบว่าสิวขึ้นบ่อยที่ใบหน้าในบริเวณ T-Zone ซึ่งเป็นบริเวณที่มีต่อมไขมันเยอะจึงสามารถผลิตน้ำมันออกมาได้เยอะกว่าส่วนอื่นๆ บนใบหน้า ทำให้บริเวณ T-Zone เกิดความมันและทำให้รูขุมขนอุดตันได้ง่ายจึงทำให้สิวเกิดขึ้น ซึ่งสิวที่ขึ้นในบริเวณก็นี้มักจะมี
นอกจากในบริเวณ T-Zone แล้วสิวก็ขึ้นที่ส่วนอื่นๆ ของใบหน้าเช่นกันอย่าง
แต่สิวนั้นไม่ได้ขึ้นแค่บริเวณใบหน้าเพียงอย่างเดียวยังสามารถขึ้นได้ตามร่างกายส่วนอื่นๆ ได้ โดยส่วนที่พบว่าสิวขึ้นบ่อยได้แก่
ถ้าใครที่มีสิวขึ้นในที่แปลกๆ ที่ไม่เคยเป็นมาก่อนก็ไม่ต้องกังวลไปเพราะสิวสามารถขึ้นได้ทุกที่ตามรูขุมขน แต่หากมีสิวบวมแดงขนาดใหญ่ และสิวขึ้นเยอะมากผิดปกติในบริเวณใดบริเวณหนึ่งแนะนำให้รีบปรึกษาแพทย์เพื่อหาวิธีรักษาสิว ก่อนที่สิวจะลุกลามและรักษายากค่ะ
ผลข้างเคียงของสิว
นอกจากสิวจะสร้างความรำคาญใจแล้วยังมีผลข้างเคียงหลังจากการเกิดสิวอีกด้วยโดยมีตั้งแต่ระดับเล็กน้อยจนไปถึงระดับรุนแรงรักษายาก หลังจากเป็นสิวแล้วมักจะเกิดรอยสิวทิ้งไว้ หรือผลเสียต่างๆ โดยมีทั้งหมดดังนี้
-
รอยแผลเป็น
เกิดจากการที่ไม่กดสิว บีบสิว หรือแกะสิวจนทำให้ผิวในจุดนั้นบาดเจ็บ จนเกิดเป็นรอยแผล และกลายเป็นแผลเป็นทิ้งไว้บนหน้า
-
รอยดำ
เป็นผลข้างเคียงที่เกิดได้บ่อย และเป็นปกติที่เกิดขึ้นหลังจากที่สิวหายไปแล้ว รอยแดงมักเกิดกับคนผิว ส่วนรอยดำจะพบในคนผิวเข้ม
-
แผลนูน
เป็นแผลที่มีลักษณะนูนที่ผิวหนังซ่อมแซมตัวเองแบบไม่สมบูรณ์จนกลายเป็นผิวนูนๆไม่เรียบ สามารถเกิดได้หลังจากเป็นผิวอักเสบ และอาจมีโอกาสเกิดเป็นคีรอยด์ได้
-
หลุมสิว
เป็นรอยสิวที่เป็นหลุมลึกลงไปจากการที่แผลสมานได้ไม่เต็มที่ ทำให้เห็นว่าผิวไม่เรียบเนียน และรักษาได้ค่อนข้างยาก
ถ้าไม่อยากให้มีผลข้างเคียงของสิวตามมาหลังจากการเกิดสิวควรหาวิธีรักษาสิวให้ถูกต้อง และหาวิธีป้องกันสิวไม่ให้เกิดเพื่อลดผลข้างเคียงจากสิวต่างๆ
สรุป
สิวเป็นโรคผิวหนังชนิดหนึ่งที่ขึ้นได้ทุกบริเวณที่มีรูขุมขนขึ้นได้ทุกที่ทั้งใบหน้า และร่างกาย สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน มักจะมีสาเหตุจากการที่รูขุมขนอุดตัน สิ่งสกปรกสะสมอยู่ในรูขุมขนจนทำให้เกิดสิวขึ้นมา นอกจากนี้ยังมีผลข้างเคียงอย่างรอยสิวหลังจากสิวหายอีกด้วย